| klimaat | centrale PyreneeŽn | Aragůn | |
VERLATEN DORPEN
|
Dit blad Acheter un appartement en Espagne Dit blad Immobilier espagne Dit blad afdrukken Prachtige starterswandeling van ongeveer een half uur heen en 3 kwart uur terug vanaf het verlaten dorp Lapenilla naar de plaats waar het stuwmeer van El Grado het nauwst is, namelijk nabij 'casa Olivera'.
Met de auto wordt vanaf Graus naar Panillo en daarna verder richting Troncedo/Tierrantona gereden. Ter hoogte van Pano wordt links afgeslagen op een tractorpad in steenslag met parkingplaatsen (P) en een infopaneel. (We bevinden ons op ca. 950 m hoogte). We nemen de richting 'Aldea Puy de Cinca'. We volgen het wegje gedurende een 6-tal km. Dit eerdere aarden tractorpad werd rond midden 2009 volledig geasfalteerd. We volgen dit baantje tot aan het verlaten dorp Lapenilla, maar het baantje loopt nog door tot Aldea Puy de Cinca.
In het verlaten dorpje Lapenilla vinden we vlug de geel/witte aanduiding van de PR-HU 49, maar de start voor de afdaling naar 'casa olivera' is door overgroeiing echter niet gemakkelijk terug te vinden en ook niet te nemen. De overgroeide ingang start tussen 2 dikke muren (zie afbeelding hieronder). Door links naast de muur weg te wandelen, kan de ingang omzeild worden en komen we iets verder na een korte afdaling naar rechts op het pad. Vanaf nu is de geel/witte signalering correct.
In de omgeving zijn meerdere waterbronnen, maar eigenaardig genoeg bevatten de meesten zout water. Aan Casa Olivera bevinden we ons op de kortste afstand tot de overkant van het meer. Een 10-tal jaar geleden lag hier nog een kabelbootje waarmee de oversteek naar de andere oever kon gemaakt worden. Casa Olivera was het boothuisje aan 1 kant. Het boothuisje aan de overkant is verdwenen, maar de resten zijn nog een beetje zichtbaar. In de vallei waren ooit olijfboomgaarden, vanwaar de naam van de gebouwtjes komt.
Voor de goed geoefende wandelaar kan ook te voet vertrokken worden aan de parking (P), via Pano, maar dan mag gerekend worden op ca. 2,5u heen en ca. 3 u terug. Deze laatste is een dagwandeling met picknick waard. Pano werd rond 1960 een verlaten dorp, maar is gedeeltelijk terug gerestaureerd en bewoond sinds 1988 door een Zwitser. Vanaf de parking naar Pano bevindt men zich reeds op de GR1 (rood/wit). Te Pano gaat men rechts onder de huizen door en iets verder aan de rechterkant via een trapje de heuvel af. Reeds na ca. 300 m is er de splitsing GR1 - rechts en PR-HU 49 (wit/geel)- links. We volgen vanaf nu de PR-HU 49. De GR1 loopt nu verder naar de kapel van San Bizen (mogelijks een andere uitstap). Na ca. 1,5 uur op de PR-HU 49 komen we aan het geasfalteerde baantje van weleer. |
De heentocht is voortdurend afdalen. De terugtocht gaat via hetzelfde pad terug omhoog. (Er kan eventueel ook teruggekeerd worden via Aldea Puy de Cinca). Na een tijdje afdalen zien we aan de linkerkant de ex-waterput van Lapenilla, aangeduid met een bordje 'aljibe'. Het zicht op het 
Verlaten dorpen in Ribagorza en Sobrarbe (de historische graafschappen gelegen vanaf de Centrale Pyreneeën met de hoogste en ruwste bergen tot een 60 km stroomafwaarts). Wandelen, mountainbiken, sporten, in een overweldigende natuur, te midden van meerdere verlaten dorpen. Dit kan overvloedig rond de vakantiehuizen. Deze verlaten dorpen zijn enkel te voet of per mountainbike bereikbaar (uitzonderlijk ook per auto zoals Lapenilla). Wat van de dorpen overblijft zijn ruines of soms slechts enkele gebouwen (in Bolturina staat enkel de kerk er nog). Dit op zich is reeds een aparte sfeer. Sinds halverwege de twintigste eeuw treft men hier het grootste aantal verlaten dorpen aan van gans Spanje. Een beetje historie... .
Historie van verlaten dorpen. Het is duidelijk dat de Pyreneeën sinds de steentijd (sedert minstens 20000 jaar) goed bevolkt zijn geweest, zelfs de ruige zuidkant van de Centrale Pyreneeën. Toch was wonen in deze berggebieden geen lolletje, maar een hard leven, soms zelfs overleven. Denk maar aan de moeilijke toegankelijkheid, moeilijke omstandigheden voor landbouw of veeteelt (rotsen, steile hellingen,...) en het moeilijke klimaat (droge zomers, harde winters). Deze omstandigheden zorgden ervoor dat dit bergvolk gedurende eeuwen dezelfde oeroude gewoontes heeft onderhouden: een eenvoudig bestaan met activiteiten als velden maaien, terrassen maken, jagen, veeteelt, enz ... . Ze leefden min of meer afgezonderd in de bergen, hadden hun eigen taaltjes en kwamen slechts naar de markten van de vlakten (Barbastro, Huesca) met eventuele overschotten.
In de bergen zelf bestonden de valleien uit een uitgebreid netwerk van kleine dorpjes, vaak van elkaar afgelegen op ongeveer 1 uur wandelafstand. De best gelegen dorpen lagen in de valleien langs rivieren en op zuidflanken ter bescherming tegen de gure noorderwinden van de winters. In een centraal gelegen dorp was er de wekelijkse markt (bijvoorbeeld Ara, Boltaña, Mediano) met eigen producten uit de omliggende dorpen. Een sterk groeiende bevolking in de 16e eeuw noodzaakte tot nieuwe vestigingen. Zo ontstonden nieuwe dorpjes veelal op minder gunstig gelegen plaatsen (hoger in de heuvels) met als enige referentie een waterbron. Deze dorpen werden in de jaren vijftig als eerste terug verlaten (voorbeelden de omgeving van de vakantiehuizen: Bolturina, Castarlenas, Clamosa, Lapenilla, Grustán). De site despobladosenhuesca laat een groot deel van de verlaten dorpen zien in de provincie Huesca.
In de jaren 50 is deze traditionele levenswijze radicaal veranderd. Een heleboel factoren hebben hiertoe geleid zoals o.a.:
Wandelen in Laag-Ribagorza. Klik op het kaartje hieronder voor dezelfde kaart in het groot! Baja-Ribagorza wordt doorkliefd door een 5-tal GR's en vele PR's. Ook de historische GR1 route loopt dwars door laag-Ribagorza. De GR1 route loopt door een groot deel van Europa, ook door België (o.a. Lauwe). Hier komt ze vanuit de Catalaanse Pyreneeën en vervolgt aan de westkant haar route naar het prachtige natuurpark van de Sierra de Guara.
|
